Prof.Dr.İpek Akman Hakkında

YENİDOĞAN SARILIKLARI

Yenidoğan bebeklerin yaklaşık yarısında sarılık olur. Yenidoğan sarılığı sarı-turuncu renkteki bilirubin maddesinin deride birikmesi ile ortaya çıkar. Sarılık genellikle 3-4 günden yoğun olarak fark edilir ve 2 hafta içinde azalarak kaybolur. Belli bir düzeyin üzerindeki bilirubin bebeğin beynine zarar verip kalıcı hasar bırakabilir, bu nedenle sarılıklı yenidoğanlar bir doktor tarafından değerlendirilmeli ve gerekli durumlarda erken dönemde önlemler alınmalıdır. Coğrafi dağılım (Akdeniz bölgesinde daha sık), etnik özellikler (sarı ırkta daha sık) ve ailevi özellikler yenidoğan sarılığını etkileyen önemli faktörlerdir. Önceki çocuğunda yüksek bilirubin saptanan ailelerin sonraki çocuklarında da bu problemin görülme riski 3 kat daha fazladır. Bunlardan başka anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı hamilelik sırasında diabet hastası olması, bebeğin düşük doğum ağırlıklı veya prematüre olması, yetersiz beslenme ve doğum sonrasında aşırı tartı kaybetme gibi nedenler yenidoğanda sarılık riskini artırır.

Bilirubin düzeyi çok yükselirse beyin hücrelerinin içine girerek bu hücreleri zedeler. Bebek çok uyumaya, zayıf emmeye ve düzensiz solumaya başlar. Bulgular ilerlerse tiz sesle ağlama, huzursuzluk, kaslarda sertleşme (sırtüstü yatarken yay gibi gerilme) ve havale görülebilir. Bu dönemde bebeklerin bir kısmı kaybedilir, yaşayan bebeklerde işitme kaybı, zihinsel gerilik ve hareket bozuklukları (serebral pelsi) görülebilir

Günümüzde yenidoğan bebeklerin bir kısmı 48 saatten önce taburcu edilmektedir. Hangi bebekte yüksek bilirubin düzeyi ile karşılaşacağının bilinmesi çok önemlidir, bu da ancak yakın izlem ile mükün olur. Bu nedenle hastaneden erken taburcu olan bebeklerin 2 gün sonra kontrole gelmesi gereklidir. Muayene sırasında sarılığı saptanan bebeğin kan bilirubin düzeyi ölçülür ve gerek görülürse fototerapi (ışık tedavisi) başlanır. Kan bilirubin düzeyi tehlikeli sınırları aşmış olan bebeklerin kan bilirubin değişimi uygulanması gerekir. Kan değişimi steril şartlarda ve tecrübeli bir ekip tarafından uygulanmalıdır.