Riskli Bebeklere Erken Müdahale Programı

• Riskli Bebek nedir?
Hamilelik döneminde, doğum sırasında ya da doğum sonrasında yaşanan sorunlara bağlı olarak, bir ya da birkaç gelişimsel alanda, nörolojik açıdan gerilik görülebilecek bebekleri ifade eder. Prematüre bebekler, doğum sırasında oksijensiz kalan bebekler, beyin kanaması geçiren bebekler ve yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu olan bebekler riskli bebeklere örnek olarak gösterilebilir.

• Erken Müdahale nedir?
Erken müdahale; riskli bebeklerin ve çocukların gelişiminlerini takip edip özellikle 0-3 yaş aralığındaki beyin gelişiminin hızlı olduğu dönemde tedavi sürecine başlamak demektir. Erken Müdahale; riskli bebeklerde doğum ile birlikte başlar.

• Riskli bebeklerde erken müdahalenin önemi nedir?
Bebeklerin gelişimlerinin takip edilmesi, şüpheli bir durum mevcutsa bunun önceden belirlenip saptanması ve ailenin de bu programa dahil edilmesi riskli bebekler için çok önemlidir. Erken müdahale sürecinde bebeklerin, kaba ve ince motor hareketleri, psiko-sosyal gelişimleri, anne ile bebeğin ilk bağlanma ilişkisi, ailenin yaklaşımı, eşler arası ilişkiler ile ilgili gözlemler değerlendirilir. Bu değerlendirmeler; gelişimdeki gerilikleri tanımlamak, çocuğa özgü terapi uygulamalarını belirlemek ve ilerlemelerini gözlemlemek için oldukça önemlidir. Erken müdahale , her bebeğin kendi gelişimsel sürecine yönelik bir yaklaşımdır. Nörolojik olarak yaşıtlarına göre gelişim geriliği saptanan bebekler hiç vakit kaybedilmeden erken müdahale programına başlatılmalıdır. Erken mudahale bir ekip çalışmasıdır ve bu ekip çalışması içerisinde, ailelerin de bilinçlendirilmesi ve aktif katılımlarının sağlanması ile bebeklerin nörolojik gelişiminde oldukça başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir.

• Riskli Bebek Ünitemizde yapılan Çalışmalar
Aile değerlendirmeye ilk geldiğinde bebeğin ve ailenin durumu ile ilgili gözlemler mutlaka kaydedilir.Gelişimsel Testler Uygulanır. Bu testler;

GMs/PRECHTL ANALİZİ
Sağlıklı bebeğin erken dönemdeki en güçlü nörolojik bulgusu spontan hareket yeteneğidir. İlk 5 aydaki bebeklere uyanık ve sakin durumdayken Video kamera ile yapılan 10-20 dakikalık video kaydı ile, konunun uzmanları tarafından bebeğin doğal hareket özelliklerinin ayına göre gelişim gösterip göstermediği gözlemlenerek motor gelişim değerlendirilir.Prechtl Analizi, nöro gelişimsel problemler açısından yüksek tahmin sağlayan bir yöntemdir. Hareket paterninin normal olması %92 oranında normal gelişimi gösterir.

Alberta Infant Motor Skala (AIMS)
0-18 ay arasındaki bebek ve çocuklara uygulanır. Motor gelişimde gecikme veya sapmaları belirler.

Denver II Gelişimsel Tarama Testi
0-6 yaş arasındaki bebek ve çocuklara uygulanan bir tarama testidir. İnce ve kaba motor, dil ve sosyal gelişim alanlarına bakar.

SİATT Bebeklik ve Erken Çocukluk Dönemi Gelişim Tarama Testi
SİATT (Sosyal İletişim Alan Tarama Testi), bebeklik ve erken çocukluk dönemini (6-24 ay) kapsayan, sosyal iletişim alanı gelişimini ölçen,gelişimsel gecikme riski olan çocukların uzmanlar tarafından erken dönemde tespit edilmesini sağlayan bir gelişim testidir.

Bayley III Bebek ve Küçük Çocuklar için Gelişimsel Tarama Testi
0 -42 ay arası bebek ve çocukların gelişimsel işlevlerini değerlendiren bireysel olarak uygulanan bir araçtır. Temel amaçları gelişimsel geriliği olan çocukları belirlemek ve müdahale planlama için bilgi sağlamaktır. Bilişsel, alıcı -ifade edici dil ve kaba-ince motor alanları değerlendirir. Gelişimsel test uygulamaları ve gözlemler sonucunda İzlem ve takip programı oluşturulur. Her bebek herhangi bir sorun olmasa da yılda bir kez ve okul çağına kadar nöro-gelişimsel olarak takip edilmelidir.

• Aile destek ve eğitim süreci
Hamilelik ve doğum süreci stresli bir süreçtir. Annede ya da bebekte gelişen olağandışı durumlar bu travmanın daha ağır yaşanmasına neden olur. Sonucunda ise kişinin yaşam doyumu, evlilik uyumu etkilenebilir. Anksiyete ve depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklara daha sık rastlanabilir. Ailenin; günlük yaşamda bebeğe nasıl yardım edeceğini, hangi terapiyi uygulayacağını bilmesi, uygulanan terapiyi günlük hayata en kısa sürede geçirebilmesi, sürece daha kısa sürede adapte olmasını, bebek üzerinde planlanan hedeflere daha kolay ulaşılmasını ve bebeğiyle arasındaki etkileşim ve iletişimin artmasına yardımcı olur. Bu sebeple ünitemizde aileler ile işbirliği içinde çalışılmaktadır. Bu süreçte aileler ile şunlar yapılmaktadır.

– Sürecin nasıl gelişebileceğine dair bilgilendirme yapmak
– Eş ilişkilerini ve tutumları düzenlemek(psiko eğitim)
– Gerektiğinde psikiyatrik destek almaları yönünde rehberlik etmek
– Güçlü olmaya çalışmak yerine esnek/dayanıklı olmalarına yardımcı olmak
– Gelişim aşamaları ve dönemleri konusunda anne ve babanın bilgi düzeyini artırmak
– Anne-babanın bebek konusunda yardım alabilecekleri diğer kaynaklara ulaşmalarını sağlamak
– Kısa süreli hedefler vermek
– Ev ortamının çocuğun gelişimini destekleyici şekilde düzenlenmesine rehberlik etmek
– Sağlıklı olan kardeşi desteklemek – Çocuğa yönelik bireysel destekleri başlatmak
– Yetersizlik ve suçluluk duyguları ile baş etmeleri için destek sağlamak

• Riskli Bebek Ünitemizden kimler faydalanır?
Fiziksel, bilişsel, iletişim ve sosyal/duygusal gelişim alanlarında değerlendirilmek üzere 0-3 yaş arasındaki bebek ve çocuklar ünitemizden hizmet alabilirler. Özellikle bir Gelişimsel geriliği saptanmış olan çocuklara mümkün olan en kısa sürede yardım etmek ve en üst potansiyellerine ulaştırmak ünitemizin en önemli hedefidir.

• Florence Nightingale Riskli bebek İzlem Ünitesinde da hizmet veren uzmanlar
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk Nöroloğu, Fizyoterapist, Pedagog/PDR uzmanları ünitemizde hizmet vermektedir.